Ang Balak na Muling Paglusob ng Katipunan sa Pasig

 Dokumento ng Katipunan - May Petsang 18 ng Disyembre 1896

Ayon sa nanaig na sanaysay sa mahabang panahon, matapos daw ang hindi matagumpay na paglusob sa San Juan, ang Supremo Andres Bonifacio kasama ang ilang kapanalig ay namundok o nagtago na lamang. Walang narinig, walang balita.
Nitong mga nakaraang mga taon, sa paglabas ng mga bagong pag aaral, mga dokumento tungkol sa Katipunan na nasaliksik at nakuha sa "Archivo" ng Espanya, nabubuo ngayon ang kakaibang larawan ng Supremo. Imahe ng isang pinunong patuloy na nag organisa at patuloy na lumaban matapos ang mga pangyayari sa San Juan. Sa mga nasabi din bagong pag aaral, lalo pang tumibay at kuminang ang sanaysay patungkol sa papel na ginampanan ng sambayanang Pasigueno sa pag aaklas, lumitaw din ang malalim na ugnayan at relasyon sa pagitan ng Supremo Andres Bonifacio at ng Pasig.



Ang hukbo ng Supremo na may bansag na "Mataas na Sanggunian ng Hilagaan" (Katipunan Northern Command) na kinabibilangan ng Maynila, Bulacan, at Probinsya ng Morong ay nakabase o nakasentro mismo sa Pasig. May mga kampong kinikilala -- "Pantayanin" (sa Bacoor ng Pasig), sa Barrio Ugong, sa Balara at sa San Mateo. Pasig din ang isa sa sinasabing "area of operation" ni Emilio Jacinto (ang itinalagang "Military Commander" ng hukbo") at ni Julio Nakpil (Tagapangulo ng Sanggunian).
Noong ika 3 ng Disyembre 1896, isang planong paglusob sa Pasig ang binalak ng "Mataas Na Sanggunian ng Hilagaan. Ito ay maisakatuparan sana sa ika 12-13 ng Disyembre ng nasabing taon. Subalit sa mga nakitang kakulangan hindi natuloy ang balak.
Ayon sa tala ng pagpupulong, ang paglusob ay ipinagpaliban muna sa ibang araw. Binangit din ang mga sumusunod na gawain at paghahanda dapat isakatuparan ng hukbo bago maituloy muli ang nasabing paglusob -- Nakahayag ang utos ng Sanggunian sa ilang kilalang mga Anak ng Bayan ng Pasig at ilang karatig pook ang mga sumusunod: Sa Marikina, inatasan ang "paglupig" sa mga Kastilang kaaway at pag agaw ng mga armas. Sa Cainta, Taytay at Antipolo naman inatang ang pagsamsam ng mga dinamitang pasabog. Ang tropa naman sa Santolan, Pasig ang siyang naatasang gumawa ng kuta o fortification sa pangpang ng Pineda at Malapad na Bato. Iniutos din ang paglalagay ng mga dinamita sa mga daan patungong Pasig.
Sa laman ng dokumento , lumalabas na malaking pag atake ang binalak. Subalit hindi na ito tuluyang nangyari. Kung ito ay natuloy, maaari masasabing ito ang pangalawang yugto ("second pace") ng digmaang rebolusyonaryo sa Pasig. Sa dahilang ang unang pagkilos at pag atake ng Pasig ay nangyari noong ika -29 ng Agosto 1896, ang tinatawag ngayong "Nagsabado".
Samantala ang Supremo naman noon panahon na iyon ay dumating na nga sa Cavite, patungo na sa kanyang Golgotha.
~ Nobyembre 2020. Lungsod ng Pasig,

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Father Francisco de Paula Sanchez: Rizal's Batman

Image
   Father Francisco de Paula Sanchez (1849-1928) Father Francisco de Paula Sanchez, a Spanish Jesuit, held a special place in Rizal's heart as his favorite teacher at Ateneo, where the priest taught Literature. It was under Fr. Sanchez's guidance that the young Rizal delved into the treasures of Greek and Latin Classics. The priest's encouragement led Rizal to hone his literary talents, engaging in the crafting of essays and poetry. The relationship between mentor and student was characterized by mutual respect and admiration. Father Sanchez even staunchly defended Rizal's work, 'Noli Me Tangere.' However, in a letter to Blumentritt dated May 1890, Rizal shared a nuanced description of the priest: "Father Sanchez is a keen observer, albeit somewhat pessimistic, often inclined to view the darker aspects of life. During our school days, he was often playfully referred to as a 'dark spirit,' and students affectionately nicknamed him 'Paniki,' a
Read more

Jose Rizal's Bomb Plot

Image
Victorian lamp The Plot Even before international terrorists adopted the horrific tactics of suicide bombers and bomb couriers in their campaigns of vengeance, Philippine national hero José Rizal conceived a plot in his novel El Filibusterismo that involved a catastrophic explosion to ignite a revolution. In Chapters 34 and 35, Simoun arrives at the wedding reception of Juanito Pelaez and Paulita Gomez bearing a seemingly innocuous gift – a lamp. However, concealed within it is a potent explosive: nitroglycerin. The reception takes place at the former residence of the deceased Captain Tiago, which Simoun has meticulously rigged with explosives beforehand. According to his plan, the lamp will remain lit for only twenty minutes before flickering. If anyone attempts to adjust the wick, a catastrophic explosion will ensue, claiming the lives of all those gathered – a significant portion of Manila's elite, including prominent figures from both civil society and the church hierarch
Read more

Pinagbuhatan Fiesta -- San Sebastián

Image
Every year on January 20, the typically monotonous streets of Barangay Pinagbuhatan in the City of Pasig transform themselves into a vibrant place of merrymaking and festivities. The focal point of the Mardi Gras-like atmosphere in the barangay is always the parish church, as January 20 marks the feast day of its revered patron saint—San Sebastian. "Viva San Sebastian!" At the break of dawn on the said day, brass bands parade the streets, as if calling the people to start the festivities—the traditional early morning rounds called "djana" (or diana to some bands). Now and then, that heroic sound of martial music would be broken by the distant sounds of exploding fireworks. The formal celebration starts with the morning mass officiated by the parish priest. In truth, the building excitement would not be found inside the church where mass is being held but instead outside. In the church grounds, the brewing festivities heat up. People gather outside, young and old ali
Read more